Ach, ta urzekająca pora roku, kiedy liście przybierają złociste i szkarłatne barwy, a powietrze staje się nieco chłodniejsze i bardziej rześkie. Jesień to czas przemian, kiedy natura przygotowuje się na nadchodzącą zimę, a my możemy delektować się jej pięknem i wyjątkowym nastrojem. Ale kiedy tak naprawdę rozpoczyna się ta malownicza pora roku w 2024 roku? Odkryjmy razem, kiedy zaczyna się jesień kalendarzowa i astronomiczna, oraz jakie fascynujące zjawiska możemy podziwiać na jesiennym niebie.
Jesień kalendarzowa: stały punkt w kalendarzu
Jesień kalendarzowa to okres, który rozpoczyna się zawsze 23 września i trwa aż do 22 grudnia, kiedy to nadchodzi pora zimowa. Ten odgórnie ustalony czas jest taki sam dla całej półkuli północnej, niezależnie od warunków pogodowych czy
zjawisk astronomicznych. Oznacza to, że niezależnie od tego, czy temperatura na zewnątrz już wyraźnie spadła, czy też wciąż mamy do czynienia z letnim upałem, 23 września możemy śmiało ogłosić nadejście jesieni kalendarzowej.
Jesień astronomiczna: ruchoma data związana z pozycją Słońca
Choć jesień kalendarzowa ma stałą datę, to jesień astronomiczna jest nieco bardziej "ruchoma". Jej początek wyznaczany jest przez położenie Słońca względem Ziemi na nieboskłonie. Konkretnie, moment, w którym Słońce przechodzi przez punkt równonocy jesiennej, czyli gdy dzień i noc trwają tyle samo. W 2024 roku to wydarzenie przypada na 23 września, zbiegając się z pierwszym dniem jesieni kalendarzowej.
Równonoc jesienna: kiedy dzień i noc mają równą długość
Równonoc jesienna to niezwykłe zjawisko astronomiczne, które obserwujemy co roku w okolicach 23 września. To właśnie wtedy Słońce przechodzi przez punkt równonocy, znajdując się na równiku niebieskim. W tym momencie dzień i noc trwają tyle samo, po czym dni zaczynają stopniowo się skracać, a noce wydłużać - aż do przesilenia zimowego.
Jesień meteorologiczna: praktyczne ramy czasowe
Oprócz jesieni kalendarzowej i astronomicznej, wyróżniamy również jesień meteorologiczną. Ta pora roku, choć nieco mniej "romantyczna", jest niezwykle istotna z praktycznego punktu widzenia. Meteorolodzy definiują jesień
meteorologiczną jako okres od 1 września do 30 listopada. Dzięki temu mogą oni w łatwy sposób porównywać ze sobą dane z analogicznych okresów w różnych latach, co jest kluczowe w prowadzeniu statystyk i analiz.
Jesień termiczna: kiedy temperatura spada poniżej 15°C
Jesień termiczna to kolejne pojęcie związane z tą porą roku. Mianem tym określa się moment, w którym średnie dobowe temperatury zaczynają się mieścić w przedziale od 5 do 15 stopni Celsjusza. To właśnie wtedy możemy mówić o nastaniu jesieni w sensie meteorologicznym i termicznym, niezależnie od dat kalendarzowych.
Jesień fenologiczna: obserwacja zmian w przyrodzie
Oprócz jesieni kalendarzowej, astronomicznej i meteorologicznej, wyróżniamy również jesień fenologiczną. Dotyczy ona zmian zachodzących w przyrodzie, takich jak zmiana barwy liści, dojrzewanie owoców czy odloty ptaków. To fascynujący okres, który możemy obserwować i podziwiać, śledząc przemiany zachodzące w otaczającym nas ekosystemie.
Jesienne noce pełne atrakcji
Gdy dni stają się coraz krótsze, a noce dłuższe, otwiera się przed nami wspaniała okazja do obserwacji różnych zjawisk astronomicznych. Jesień to pora, gdy możemy podziwiać roje meteorów, takie jak Orionidy czy Drakonidy, a także obserwować opozycje planet, w tym Jowisza i Urana. Nie zabraknie też okazji do obserwacji charakterystycznych dla tej pory roku gwiazdozbiorów, takich jak Kasjopeusz, Andromeda czy Pegaz.
Galaktyki, gromady i inne kosmiczne cuda
Jesienne niebo skrywa wiele fascynujących obiektów, które możemy podziwiać nawet gołym okiem. Wśród nich znajdują się takie cuda, jak spiralna Galaktyka Andromedy, druga najjaśniejsza galaktyka na niebie, czy gromada kulista M15
. Miłośnicy astronomii będą mogli też obserwować Plejady i najjaśniejszą gwiazdę jesiennego nieba - Capellę.
Obserwacja nieba: od gołego oka po teleskop
Choć wiele obiektów na jesiennym niebie jest widocznych już gołym okiem, to by przyjrzeć im się bliżej, warto sięgnąć po lornetkę lub teleskop. Nawet niewielkie lunety astronomiczne pozwolą nam podziwiać w pełnej okazałości takie cuda, jak pasma chmur w atmosferze Jowisza czy Galaktykę Andromedy.
Jesień w lesie: malownicza metamorfoza
Jesień to pora, gdy las przechodzi niezwykłą metamorfozę. Najpierw liście drzew zaczynają przybierać złociste, szkarłatne i brązowe barwy, by ostatecznie opaść, tworząc malowniczy dywan na leśnej ściółce. To piękny i magiczny czas, który warto docenić, spacerując wśród drzew i delektując się urokami tej wyjątkowej pory roku.
Jesień i dzieci: czas na przyrodnicze obserwacje
Jesień to fascynujący czas również dla najmłodszych. Dzieci mogą samodzielnie obserwować zachodzące w przyrodzie zmiany, a nawet przyjrzeć się im bliżej, korzystając z mikroskopu. Mogą na przykład przyjrzeć się budowie jesiennego liścia, który znacznie różni się od zielonego liścia letniego. To doskonała okazja, by wytłumaczyć im, jak wszystkie organizmy żywe przystosowują się do upływającego czasu.
Jesienne ludziki i kompozycje
Jesień to również pora, gdy dzieci mogą wykazać się kreatywnością, tworząc własne "jesienne ludziki" z kasztanów, żołędzi czy innych naturalnych materiałów. To świetna zabawa, a jednocześnie okazja do zapoznania się z cechami charakterystycznymi tej pory roku.
Powitaj jesień z otwartym sercem
Choć żal nam końca lata, warto z otwartym sercem powitać nadchodzącą jesień. To czas przemian, który niesie ze sobą niezwykłe piękno i fascynujące zjawiska. Czy to obserwowanie zmian w przyrodzie, podziwianie jesiennego nieba, czy też tworzenie jesiennych kompozycji - każdy z nas może znaleźć sposób, by celebrować tę wyjątkową porę roku. Wystarczy tylko otworzyć oczy i pozwolić się oczarować jej magii.