Czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym?
Na początku warto wytłumaczyć czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym. Inaczej gospodarka cyrkularna z angielskiego circular economy. Jest to regeneracyjny system gospodarczy, w którym minimalizuje się zużycie surowców i wielkość odpadów oraz emisję i utratę energii poprzez tworzenie zamkniętej pętli procesów, w których odpady z jednych procesów są wykorzystywane jako surowce dla innych, co maksymalnie zmniejsza ilość odpadów produkcyjnych. Prościej można przedstawić to, że działa tak aby wartość surowców, materiałów i gotowych produktów była zachowana tak długo, jak to możliwe, przy jednoczesnej minimalizacji odpadów. Surowce powinny być wykorzystane ponownie. Te zasady powinny być wykorzystywane w każdym procesie tworzenia produktu. Model ten opiera się na modelu obiegu w przyrodzie. Obieg wody, węgla, tlenu i azotu. W środowisku naturalnym odpady jednych organizmów staja się pożywieniem dla innych i tak w koło aż do zamknięcia pętli. Trzeba sprawić aby jak najmniejsza ilość surowców wypadała z pętli.
Charakterystyka gospodarki w obiegu zmakniętym
Charakteryzuje się wykorzystaniem zgodnie z unijnymi koncepcjami hierarchii reduce, reuse, recycle ( redukuj, używaj ponownie, poddawaj recyklingowi) czyli redukcji liczby surowców i odpadów, ponownym wykorzystaniu surowców poprzez naprawy czy recykling. Warto jednak zaznaczyć, że recykling jest na samym końcu tego procesu ponieważ jest energochłonny, zużywana jest dodatkowa energia.
Sektor recyklingu należy do pierwszego i ostatniego etapu. Na początku zostanie wykorzystany produkt z recyklingu. Natomiast na końcu zostanie naprawiony, w inny sposób wykorzystany lub poddany recyklingowi dzięki czemu zostanie przekształcony na surowiec. Zmniejszymy w ten sposób ilość odpadów oraz zmienimy sposób pozyskiwania surowców.
Produkcja, w tym etapie nie zajdą znaczące zmiany. Będzie taki sam jak w innych etapach. Możemy jedynie zmienić myślenie o produkcji mając ciągle na myśli, że dostanie nowe życie i nie zostanie zmieniony w odpad i po prostu wyrzucony do kosza. Dystrybucja i konsumpcja będzie dotyczyć np. niskoemisyjnym dostawom. Ale również zmianach zachodzących na etapie projektowania. Ponowne użycie, naprawa, recykling jest ostatnim ale nie końcowym etapem. Jest najistotniejszą częścią procesu to właśnie w nim musimy jak najbardziej wyeliminować powstałe odpady i wykorzystać je możliwie jak najbardziej
W odpowiednio skonstruowanej gospodarce obiegu zamkniętego powinniśmy skupiać się na tym, by za wszelką cenę uniknąć potrzeby recyklingu. Może brzmieć to jak uproszczenie, ale podstawowym celem realistycznej strategii naprawy klimatu jest redukcja ilości powstających odpadów.
-cyt. za World Economic Forum
.png "rodzaje gospodarki odpadami")
Porównanie z obecną gospodarką
Czytając ten artykuł zadałeś sobie pytanie, że chcąc wprowadzić taki model gospodarki to z jakiego obecnie korzystamy? Jest to model gospodarki liniowej. Polega on na prostym schemacie „weź-wyprodukuj-zużyj-wyrzuć”. W obecnym systemie wytwarzamy coraz większą ilość odpadów, czym wyczerpujemy zasoby naturalne. Nabywamy tanie, szybko zużywające się produkty, łatwo dostępne. Surowce pozyskujemy bez ograniczeń, bez zastanowienia, produkujemy i kupujemy one następnie szybko się psują i bez namysłu wyrzucamy je do kosza. Dopiero po latach surowce zaczęły się kurczyć, ceny surowców znacznie wzrastać dostawy stały się niestabilne. Zaczęliśmy zastanawiać się jak to zmienić i korzystać z innych zasobów, materiałów czy energii. Elementem tego modelu jest także tzw. planowana zużywalność, czyli projektowanie produktów w taki sposób, żeby po określonym czasie przestały działać. Parlament europejski nakazał podjęcia takich kroków aby zapewnić, że na rynek trafią produkty wysokiej jakości i trwałe.
.png "obecny obieg odpadów")
Jak wytwarzać mniej odpadów? Klika porad
Gospodarka liniowa w Polsce została bardzo szybko przyjęta i ciągle jest wykorzystywana. Zwiększyło to konsumpcję, polepszyło jakość życia. Otworzyło to drzwi do szybkiej produkcji i sprzedaży. Wiele osób zaczęło korzystać z tańszych produktów nie patrząc na jakość i perspektywę użycia produktu jak najdłużej. Wśród przedstawicieli naszego rządu GOZ zostało zaakceptowane. Wypowiadają się o nim bardzo pozytywnie. Europejskie Biuro Ochrony Środowiska podczas ankiety „Polska droga do gospodarki o obiegu zamkniętym” w którym uczestniczyli przedstawiciele przedsiębiorstw, członkowie organizacji, urzędnicy, naukowcy. Ponad 90% osób zaakceptowało przekształcenie polskiej gospodarki. Tylko trzeba sobie zadać pytanie czy jesteśmy na to gotowi? Wymaga to wiele zmian i przekształceń. Transformacja zależy od nas wszystkich , również od konsumentów bo to oni decydują co kupują i wybierają.
- Pomyśl kilka razy co chcesz kupić i jak długo z tego korzystać
- naprawiaj, nie wyrzucaj, korzystaj z usług osób, które pomogą Ci w reperacji
- wymieniaj się lub sprzedawaj niepotrzebne Tobie przedmioty
- kupuj ubrania z drugiej ręki otrzymują one wtedy nowe życie
- wypożyczaj sprzęty, jeśli wiesz, że użyjesz ich raz
- korzystaj z wypożyczalni rowerów,samochodów
- korzystaj z przedmiotów jak najdłużej, nie wyrzucaj ich pochopnie
Zalety i wady
Jak wszystko, gospodarka o obiegu zamkniętym ma swoje zalety jak i wady. Do tych plusowych można zaliczyć oczywiście środowisko, które cierpi najbardziej. Oszczędność którą uzyskam np. naprawiając wadliwy produkt a nie kupując nowy. Model „pay, per, use” w którym użytkujemy produkt a nie kupujemy. Przyniesie wiele korzyści w obszarze ekonomicznym, społecznym i środowiskowym. Pozwoli stworzyć nowe miejsca pracy. Minusem może być jakość produktu może się to wiązać z tym że odzyskane surowce będą gorszej jakości niż nowe. Wstrzymanie rozwoju jest kolejną wadą tego modelu gdyż producenci mogą bardziej skupić się na naprawach swoich produktów niż rozwojem i wprowadzaniu nowych ulepszonych rzeczy. W tym przypadku na przykład telefonów, ogólnie sprzętu. No i oczywiście nowa infrastruktura.
Kilka przykładów wykorzystania gospodarki o obiegu zamkniętym:
1.Decathlon Rent - wypożyczalnia rowerów w twoim mieście
Zamiast kupować drogiego sprzętu możesz wypożyczyć go, opłacając korzystanie. Kończąc wypożyczenie zostaje on wypożyczony przez innego użytkownika.
2.Vinted
Daje możliwość pozbycia się niepotrzebnych nam ubrań. Dzięki czemu nie lądują one w koszu. A druga strona ponosi również korzyści gdyż nie wydaje tyle na zakup całkiem nowego ciucha.
3.Too Good To Go
Marzymy o świecie bez marnowania jedzenia i walczymy o taki świat kęs za kęsem! Dzięki aplikacji możesz w łatwy sposób zrobić coś dobrego dla planety, dosłownie w trzech kliknięciach - wystarczy, że ściągniesz aplikację, wybierzesz lokal i uratujesz paczkę z lokali i sklepów w okolicy. To, co uratujesz jest niespodzianką w świetnej cenie, a przy okazji jest dobrym uczynkiem dla planety. Zacznij już teraz!
4.Twoja marka ?
Masz pomysł jak wprowadzić obieg zamknięty do Twojej działalności? NIE CZEKAJ DZIAŁAJ!