Niejedno badanie pokazało już jak bardzo szkodliwy jest plastik. Mimo to ludzie nadal zużywają jego ogromne ilości. Naukowcy wskazują, że plastik dotarł już wszędzie. Jego ślady można znaleźć na pustyniach, szczytach górskich a nawet na dnach głębokich oceanów. Badanie z 2016 pokazują, że globalna emisja plastiku do światowych jezior, rzek oraz oceanów wahała się od 9 do 23 milionów ton metrycznych rocznie. Podobna ilość jest emitowana co roku na lądzie. Cierpią na tym gleby oraz całe ekosystemy. Szacuje się, że liczby te do 2025 roku wzrosną aż dwukrotnie. Profesor Uniwersytetu Sztokholmskiego oraz główny autor badania Matthew MacLeod powiedział: „Użycie plastiku jest głęboko zakorzenione w naszym społeczeństwie i wszędzie plastik przedostaje się do środowiska, nawet w krajach o dobrej infrastrukturze gospodarki odpadami".
Plastik jest dosłownie wszędzie
Uważa, że stopień zanieczyszczenia ma tendencję wzrostową nawet mimo zwiększenia świadomości na temat zanieczyszczenia plastikiem. Według Mine Tekman - doktorantki w Instytucie Alfreda Wegenera w Niemczech i współautorki
badania, zanieczyszczenie plastikiem to nie tylko problem środowiskowy, ale także polityczny i ekonomiczny. Wskazuje, że recykling czy technologie oczyszczania nie są na tyle wydajne i problemem trzeba zająć się u podstaw. „Świat promuje rozwiązania technologiczne w zakresie recyklingu i usuwania plastiku ze środowiska. Jako konsumenci wierzymy, że gdy odpowiednio posegregujemy nasze plastikowe śmieci, to w magiczny sposób wszystkie zostaną poddane recyklingowi. Technologicznie, recykling plastiku ma wiele ograniczeń, a kraje, które mają dobrą infrastrukturę, eksportują swoje plastikowe odpady do krajów o gorszej infrastrukturze. Zmniejszenie emisji wymaga zdecydowanych działań, takich jak ograniczenie produkcji pierwotnego plastiku, aby zwiększyć wartość plastiku pochodzącego z recyklingu, oraz zakaz eksportu odpadów plastikowych, chyba że do kraju z lepszym systemem recyklingu" – przekazuje Mine Tekman.
Wietrzenie plastiku
Co to jest wietrzenie plastiku? Jest to wieloetapowy proces. Następuje to gdy ilości tworzyw sztucznych emitowanych do środowiska zaczynają przekraczać ilości usuwanych tworzyw przez inicjatywy oczyszczania i naturalne procesy środowiskowe. „Wietrzenie plastiku zachodzi w wyniku wielu różnych procesów, a my przeszliśmy długą drogę w ich zrozumieniu. Ale wietrzenie stale zmienia właściwości plastikowych zanieczyszczeń, co otwiera pole do zadawania kolejnych pytań" - przekazuje Hans Peter Arp, badacz z Norweskiego Instytutu Geotechnicznego (NGI) i profesor Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii (NTNU) oraz współautor badania. Natomiast firma Arp. Plastik mówi: "Degradacja jest bardzo powolna i nie jest skuteczna w zatrzymywaniu akumulacji, więc narażenie na zwietrzały plastik będzie się tylko zwiększać".
Tak więc biorąc te wypowiedzi pod uwagę, można posunąć się do stwierdzenia, że zanieczyszczenie plastikiem to poważny problem. Jest to słabo odwracalne zanieczyszczenie przez jego ciągłą emisję i wytrzymałość na degradację. Najbardziej zagrożone są odległe kraje, ponieważ nie mają one szans na bycie usuniętym przez człowieka a jedynie degradację. Wietrzenie plastikowych przedmiotów tylko spowoduje wytworzenie bardzo dużej ilości mikroplastiku. Dodatkowo substancje chemiczne zostaną wypłukane i zanieczyszczą ekosystem. Badaczka z Centrum Helmholtza do Badań nad Środowiskiem (UFZ) i profesor na Uniwersytecie RWTH Aachen, Annika Jahnke wyjaśnia: „W odizolowanych od siedlisk ludzkich środowiskach(co jednak nie chroni ich niestety przed zanieczyszczeniem), plastikowe śmieci nie mogą być usunięte przez sprzątanie, a wietrzenie dużych plastikowych przedmiotów nieuchronnie spowoduje wytworzenie dużej liczby mikro- i nanoplastycznych cząstek, jak również wypłukiwanie substancji chemicznych, które zostały celowo dodane do plastiku i innych substancji chemicznych, które odrywają się od polimerowych struktur plastiku. Tak więc, plastik w środowisku jest podlegającym ciągłym zmianom problemem o rosnącej złożoności i mobilności. To, gdzie się gromadzi i jakie skutki może wywołać, jest trudne, a może nawet niemożliwe do przewidzenia."
Jaki może być punkt krytyczny szkód środowiska?
Głównym skutkiem jest zanieczyszczenie środowiska, plastikowe rzeczy zaplątują się w zwierzęta oraz wydzielają toksyczne substancje. Pomimo tych szkód, tworzywa sztuczne mogą wywoływać straszne globalne skutki. Badacze pokazują możliwe następstwa. Przykładowe to jeszcze większe zmiany klimatyczne oraz utrata bioróżnorodności w zbiornikach wodnych. Ogromnym problemem może być utrata siedlisk wielu gatunków zwierząt chociażby poprzez zmianę temperatury wody. W następstwie mogą one wymierać co doprowadzi do zmian np. na rynku mięsnym.
Autorzy nowego badania uważają, że obecna emisja tworzywa sztucznego do środowiska to poważne zagrożenie. Dzisiejszy plastik w przyszłości może wywołać trudne do odwrócenia skutki na skalę globalną. „W tej chwili obciążamy środowisko coraz większymi ilościami słabo odwracalnych zanieczyszczeń plastikowych. Jak dotąd nie widzimy powszechnych dowodów na negatywne konsekwencje, ale jeśli wietrzenie plastiku wywoła naprawdę rozległy efekt, prawdopodobnie nie będziemy w stanie go odwrócić. Koszt zignorowania nagromadzenia trwałych zanieczyszczeń plastikowych w środowisku może być ogromny. Racjonalnym posunięciem jest jak najszybsze działanie w celu ograniczenia emisji plastiku do środowiska. Musimy to zrobić dla naszego własnego dobra" - ostrzega MacLeod.